Karbon ayak izi; bireylerin, kurumların veya ülkelerin sera gazı emisyonlarının bir ölçüsüdür. Bu ölçü için yapılan hesaplamalar, çevresel etkimizi anlamamıza ve iklim değişikliğiyle mücadele için stratejiler geliştirmemize yardımcı olur. Sürdürülebilir enerji kaynaklarına geçiş, enerji verimliliğini artırma ve sera gazı emisyonlarını azaltma çabaları, karbon ayak izimizi azaltmamıza yardımcı olur. Böylece gelecek nesiller için daha temiz bir dünya oluşturmamızı sağlar.
Karbon Ayak İzi ölçümü, sera gazı emisyonunu hesaplamak için kullanılan bir yöntemdir. Bu ölçümler, bireylerin veya kurumların faaliyetlerinin çevresel etkilerini anlamalarına yardımcı olur. Hesaplama için çeşitli online araçlar ve standart metotlar mevcuttur.
Kişinin kendi karbon ayak izini hesaplaması için; enerji tüketimi, ulaşım, gıda tercihleri ve atık yönetimi gibi faktörleri göz önünde bulundurması önemlidir. Bireyler; enerji faturaları, ulaşım harcamaları, yemek alışkanlıkları ve atık miktarı gibi verileri toplayarak karbon ayak izini hesaplayabilir.
Kurumsal karbon ayak izi hesaplaması için; şirketin enerji tüketimi, ulaşım faaliyetleri, malzeme kullanımı, atık yönetimi ve iş süreçleri gibi faktörleri değerlendirmek önemlidir. Bu hesaplama için çeşitli yöntemler ve hesaplama araçları kullanılabilir. Şirket; enerji faturaları, ulaşım verileri, malzeme alımları ve atık miktarı gibi verileri toplayarak karbon ayak izini hesaplayabilir. Kurumsal karbon ayak izi hesaplaması, şirketin çevresel etkilerini anlamasına ve sürdürülebilir bir geleceğe ulaşmak amacıyla stratejiler geliştirmesine yardımcı olur.
Karbon ayak izi ölçümlerine göre bir insanın ortalama yıllık karbon ayak izi 4 tondur ve bu sayının ortalama olarak kişi başı 2 tona düşürülememesi durumunda gezegenimizin sıcaklığı 100 sene içerisinde 2°C artabilir.
Karbon ayak izi azaltmak için:
Karbon ayak izi salınımının en düşük olduğu ülkeler çoğunlukla yoksul ülkelerdir. Bunlara Orta ve Güney Afrika ülkeleri örnek gösterilebilir. Kamerun, Kenya, Zambiya, Uganda gibi ülkelerdeki karbon ayak izi ölçümleri ABD’ye kıyasla 240 kat daha az çıkmıştır.
Karbon ayak izi salınımında en büyük rolleri oynayan Çin, Avrupa Birliği ve ABD dünya genelindeki tüm emisyonların yaklaşık %41’ine sebep oluyor. Bunlar çoktan aza sırasıyla Çin (%26.1), ABD (%12.67) ve 27 adet Avrupa Birliği ülkesi (%7.52) şeklinde sıralanır.
Enerji verimliliği; üretimde, konforumuzda ve iş gücümüzde herhangi bir azalma olmadan enerjiyi en doğru şekilde kullanmak, israf etmemektir. Aynı işi daha az enerji kullanarak yapmak ya da aynı enerji ile daha fazla iş yapmaktır. Bu yöntem; karbon emisyonunu büyük ölçüde azaltabilir, karbon ayak izi azalmasında büyük bir rol oynayabilir.
Karbon ayak izi, sera gazı emisyonu sonucu çevreye verdiğimiz zararın birim karbondioksit cinsinden ölçülmüş halidir. Sera gazı emisyonu günlük üretim ve tüketim faaliyetlerimiz sonucunda ortaya çıkar. Günlük faaliyetler, evsel atıklar, hayvancılık faaliyetleri, enerji tüketimi gibi faktörlerin hepsi karbon ayak izimizin artmasına sebep olur.
Dünyada kişi başına düşen karbon ayak izi yaklaşık 4 tondur.
Türkiye’de kişi başına düşen karbon ayak izi yaklaşık olarak 5.26 tondur.
